A.F.A.M. (Ton) Wetzer, 13 juli 2020
Winkels zijn er genoeg in de Bossche binnenstad. Maar vóór 1890 gebeurde àlles in deze binnenstad; iedereen woonde er en iedereen werkte er. Buiten de wallen was er niets. En gewerkt werd er, achter de voorgevel van Hinthamestraat 81. Nu is het een winkel waar men foto's kan laten afdrukken. Maar de gevel geeft ons méér informatie. De eigenaar van het pand in de 19e eeuw liet er twee medailles uitbeelden die hij in 1857 en 1867 gewonnen had met zijn sigaren. Want de Gebroeders Houtman bezaten er toen een sigaren fabriek. Als men naar het dak kijkt van het achter de winkel gelegen pand, kun je nog steeds het karakteristieke zaagdak van de fabriek zien. De Gebroeders Houtman, opgericht in 1848, leverden niet alleen goede produkten (gelet op de in Parijs gewonnen medailles), maar gingen ook met de tijd mee. In oktober 1895 plaatsten zij een gasmotor van 10½ pk voor het opwekken van elektriciteit. Zij hadden toestemming van het stadsbestuur gekregen om voor een half jaar de fabriek en de winkel van elektrisch licht te voorzien. Dat was toen iets geheel nieuws en daarom volgde de overheid de ontwikkeling daarvan met een kritisch oog, om het risico van ongelukken tegen te gaan. Rond 1900 werkten er 1000 Bosschenaren in de sigarenindustrie en werd er veel geëxporteerd. Het was er druk, 'waardoor de werklieden zich van een ruim bestaan konden verzekeren'. Jaarlijks werden er 60 miljoen sigaren in 's-Hertogenbosch vervaardigd. De sigaren van Houtman werden in de winkel aan de Hinthamerstraat verkocht. In een reclamekrant uit 1895 bezochten Sinterklaas en zijn zwarte knecht de winkel 'die voor hare clientèle wat over heeft'. En zij bewonderden de etalage 'die bij het electrische licht zoo keurig uitkomt'. Toen de fabriek zelf verdwenen was naar Het Zand, bleef de winkel als filiaal gehandhaafd. Het heette toen 'Sigarenmagazijn Gebr. Houtman' en was de winkel van de N.V. Hollandsche Maatschappij tot Exploitatie van Sigarenfabrieken. Dit was een fusie tussen de Gebrs. Houtman en de Amsterdamse Sigarenfabriek. De sigaren maakten plaats voor andere geneugten: er kwam een filiaal van het zoetwarenbedrijf C. Jamin in. 'Één van de 250 filialen van C. Jamin' stond er in grote letters op de zijgevel geschilderd. Maar bij een reorganisatie van het bedrijf werd deze winkel gesloten. Thans kan men er fotorolletjes afgeven en een tijdje later de afgedrukte foto's ophalen. Dat gebeurt in een ontwikkelapparaat, aangesloten op elektriciteit. Want al honderd jaar maakt men hier gebruik van stroom. |
Houtman336. "De roode Sluier". Nog in den spinnekop. Geboortehuis van Mgr. Wulfingh, Bisschop van Suriname. (30 Mei 1839 - 1906). | 36 |
1995 |
Henny MolhuysenAchter de voorgevel : Honderd jaar elektrisch lichtBrabants Dagblad donderdag 6 april 1995 (foto) |
1865 | C. Houtman (winkelier in koloniale waren, sigarenfabrijkant) - C.A. de Jager (1e luitenant-adjudant bij het 5e regement infanterie) |
1869 | C. Houtman (sigaren-fabrijkant) |
1875 | C. Houtman en zonen (koopman in kolonialewaren en sigarenfabriekant) |
1881 | Alph. Houtman (sigarenfabriekant) - Gebr. Houtman (sigarenfabriekanten) |
1895 | Gebr. Houtman (sigarenfabrikanten) |
1908 | Sigarenwinkel Geb. Houtman - R.C.K. IIcken (geneesheer) |
1910 | Sigarenmagazijn Gebr. Houtman |
1928 | Sigarenwinkel Houtman |
1943 | C. Jamin N.V. (handel in suikerwerken) - A.M. Smulders (filiaalhoudster) |